Εστία

Θεά Εστία. Ελληνίδα, σεβάσμια «παρθένα» Παναγία.

Εστία (η): Θεά που προστάτευε το στίπι, αλλά και την πόλη, την ιδιωτική, αλλά και τη δημόσια γαλήνη.
Εθεωρείτο πρωτότοκη και με ίδιες εξουσίες, αδερφή των μεγάλων θεών του Ολύμπου, Δία, Ήρας, Δήμητρας, Ποσειδώνα, και Πλούτωνα.
Οι ποιητές την εξύμνησαν σαν την πιο Σεβαστή και σ' αυτήν πρόσφεραν, οι αρχαίοι Έλληνες, την πρώτη τους σπονδή στα συμπόσια και την πρώτη θυσία τους μετά από κάθε συγκομιδή.
Τόσο ο Όμηρος, όσο και ο Ησίοδος την αναφέρουν σαν κόρη του Κρόνου και της Ρέας και μάλιστα σαν πρώτο παιδί τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένα μυθολογικό "σκάνδαλο" σεν συνδέεται με το ονομά της.
Αναφέρεται μόνο ένα περιστατικό, που κι αυτό τονίζει ακόμη περισσότερο τη σεβασμιότητά της: κάποτε που ο Ποσειδώνας κι ο Απόλλωνας θέλησαν να την κάνουν γυναίκα τους, η Εστία τους απόκρουσε και τους δυο και όταν οι θεοί θέλησαν να την κάνουν με τη βία να υποκύψει, εκείνη ζήτησε της προστασία του Δία κι ορκίστηκε να μείνει για πάντα παρθένα.
Ο Μύθος αυτός συμβολίζει την αγνότητα και το ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟ του ΣΠΙΤΙΚΟΥ. 
Που ονομάζεται και ΕΣΤΙΑ.

Στον «Ορφικό» ύμνο της Θεάς, αυτή χαιρετίζεται ως ακολούθως

 Ύμνος Θεάς Εστίας

«Εστία ευδυνάτοιο Κρόνου θύγατερ βασίλεια,
η μέσον οίκον έχεις πυρός αενάοιο, μεγίστου,
τούσδε συ εν τελεταίς οσίους μύστας αναδείξαις,
θεισ' αιειθαλέας, πολυόλβους, εύφρονας, αγνούς
οίκε Θεών μακάρων, θνητών στήριγμα κραταιόν,
αιδίη, πολύμορφε, ποθεινοτάτη, χλοόμορφε
μειδιόωσα, μάκαιρα, ταδ' ιερά δέξο προθύμως,
όλβον επιπνείουσα και ηπιόχειρον υγείαν.»

Στον «Ομηρικό» ύμνο της Θεάς τέλος, βλέπουμε ανάγλυφα την στενή σύνδεσή της με τον πολικό της Θεό Ερμή (με τον οποίον διαπιστωμένα από τον Παυσανία μοιραζόταν τμήμα του μεγάλου βωμού στο «Αμφιαράειον» του Ωρωπού και μια εορτή στις Φάρες της Αχαΐας):

«Εστίη η πάντων εν δώμασιν υψηλοίσιν

Αθανάτων τε Θεών χαμαί ερχομένων τ’ ανθρώπων

Έδρην αίδιον έχαλχες πρεσβηίδα τιμήν

Καλόν έχουσα γέρας και τιμήν. Ου γαρ ατερ σου

Ειλαπίναι θνητοίσιν ιν’ ου πρώτη πυμάτη τε

Εστίη αρχόμενος σπένδει μελιηδέα οίνον

Και συ μοι Αργειφόντα Διός και Μαιάδος θιέ

Άγγελε των μακάρων χρυσόρραπι δώτορ εάων,

Ναίετε δώματα καλά, φίλα φρεσίν αλλήλοισιν

Ίλαος ως επάρηγε συν αιδοίη τε φίλη τε

Εστίη. Αμφότεροι γαρ επιχθονίων ανθρώπων

Ειδότες έργματα καλά νόω θ’ έσπεσθε και ήβη.

Χαίρε Κρόνου θύγατερ, συ τε και χρυσόρραπις Ερμής.

Αυτάρ εγών υμέων τε και άλλης μνήσομ’ αοιδής»