Λουκιανοῦ

“Πῶς δεῖ ἱστορίαν συγγράφειν”    -Μετάφραση Ἰωάννου Κονδυλάκη

1. [1] Ἀβδηρίταις φασὶ Λυσιμάχου ἤδη βασιλεύοντος ἐμπεσεῖν τι νόσημα, ὦ καλὲ Φίλων, τοιοῦτο· πυρέττειν μὲν γὰρ τὰ πρῶτα πανδημεὶ ἅπαντας ἀπὸ τῆς πρώτης εὐθὺς ἐρρωμένως καὶ λιπαρεῖ τῷ πυρετῷ, περὶ δὲ τὴν ἑβδόμην τοῖς μὲν αἷμα πολὺ ἐκ ῥινῶν ῥυέν, [2] τοῖς δ᾽ ἱδρὼς ἐπιγενόμενος, πολὺς καὶ οὗτος, ἔλυσε τὸν πυρετόν. Ἐς γελοῖον δέ τι πάθος περιίστα τὰς γνώμας αὐτῶν· ἅπαντες γὰρ ἐς τραγῳδίαν παρεκίνουν καὶ ἰαμβεῖα ἐφθέγγοντο καὶ μέγα ἐβόων, μάλιστα δὲ τὴν Εὐριπίδου Ἀνδρομέδαν ἐμονῴδουν καὶ τὴν τοῦ Περσέως ῥῆσιν ἐν μέρει διεξῄεσαν, καὶ μεστὴ ἦν ἡ πόλις ὠχρῶν ἁπάντων καὶ λεπτῶν τῶν ἑβδομαίων ἐκείνων τραγῳδῶν, σὺ δ᾽ ὦ θεῶν τύραννε κἀνθρώπων Ἔρως, καὶ τὰ ἄλλα μεγάλῃ τῇ φωνῇ ἀναβοώντων καὶ τοῦτο ἐπὶ πολύ, ἄχρι δὴ χειμὼν καὶ κρύος δὲ μέγα γενόμενον ἔπαυσε ληροῦντας αὐτούς. Αἰτίαν δέ μοι δοκεῖ τοῦ τοιούτου παρασχεῖν Ἀρχέλαος ὁ τραγῳδός, [3] εὐδοκιμῶν τότε, μεσοῦντος θέρους ἐν πολλῷ τῷ φλογμῷ τραγῳδήσας αὐτοῖς τὴν Ἀνδρομέδαν, ὡς πυρέξαι τε ἀπὸ τοῦ θεάτρου τοὺς πολλοὺς καὶ ἀναστάντας ὕστερον ἐς τὴν τραγῳδίαν παρολισθαίνειν, ἐπὶ πολὺ ἐμφιλοχωρούσης τῆς Ἀνδρομέδας τῇ μνήμῃ αὐτῶν καὶ τοῦ Περσέως ἔτι σὺν τῇ Μεδούσῃ τὴν ἑκάστου γνώμην περιπετομένου. Πηγή

1. Λέγεται, ἀγαπητὲ Φίλων, ὅτι ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Λυσιμάχου ἐνέσκηψεν εἰς τὰ Ἄβδηρα μία τοιαύτη ἐπιδημία. Ὅλοι οἱ κάτοικοι κατελήφθησαν ὑπὸ σφοδροῦ πυρετοῦ, ὅστις ἐξηκολούθει μὲ συχνοὺς παροξυσμοὺς ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας. Κατὰ δὲ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν ἄλλοι μὲν ἀπὸ τοὺς ἀρρώστους ἐπάθαιναν ἄφθονον αἱμορραγίαν τῆς μύτης, ἄλλοι δὲ ἐφίδρωσιν ἐπίσης ἄφθονον καὶ οὕτω ἔπαυεν ὁ πυρετὸς. Ἀλλὰ τὸ νόσημα ἔφερε καὶ τὸ πνεῦμα αὐτῶν εἰς μίαν κωμικὴν κατάστασιν. Ὅλοι δηλαδὴ ἔκαμναν θεατρικὰς κινήσεις καὶ μεγαλοφώνως ἀπήγγελλον ἰαμβικοὺς στίχους, μάλιστα δὲ μέρη ἀπὸ τὴν Ἀνδρομέδαν τοῦ Εὐριπίδου καὶ ἰδίως τὴν ἐπιφώνησιν τοῦ Περσέως: σὺ δ᾽ ὦ θεῶν τύραννε κἀνθρώπων Ἔρως, καὶ ἦτο ἡ πόλις γεμάτη ἐκ τῶν ὠχρῶν τούτων καὶ ἐξησθενημένων ὑπὸ τοῦ ἑφθημέρου πυρετοῦ τραγῳδῶν. Διήρκεσε δὲ τὸ γενικὸν τοῦτο ἀναφώνημα ἐπὶ πολὺ, ἔως οὗ ὁ χειμὼν καὶ ψῦχος πολὺ τοὺς ἔκοψε τὴν νοσηρὰν αὐτὴν φλυαρίαν. Αἴτιος δὲ τῆς παραφροσύνης μοῦ φαίνεται ὅτι ἔγινεν ὁ τραγικὸς ἠθοποιὸς Ἀρχέλαος, ὁ ὁποῖος τότε ἦτο φημισμένος καὶ εἰς τὰ μέσα τοῦ θέρους ἐν καιρῷ μεγάλου καύσωνος ἔπαιξεν εἰς τὰ Ἄβδηρα τὴν Ἀνδρομέδαν. Οἱ δὲ Ἀβδηρῖται ἔπαθαν τὸν πυρετὸν εἰς τὸ θέατρον, ὅταν δὲ ἀνέρρωσαν, ἐξηκολούθουν νὰ ἀναπολοῦν τὴν τραγῳδίαν· ἡ Ἀνδρομέδα ἐπὶ πολὺ παρέμεινεν εἰς τὴν μνήμην των καὶ ὁ Περσεὺς μὲ τὴν Μέδουσαν ἐξηκολούθει νὰ περιίπταται εἰς τὴν φαντασίαν των.